مارشال عبدالرشید دوستم، رهبر حزب جنبش و معاون پیشین ریاست جمهوری افغانستان گفته است که اگر نظام فعلی حفظ شود؛ ایجاد حکومت موقت پذیرفتنی است.
به گزارش بخش سیاست آریاتودی به نقل از بی بی سی؛ با آغاز مذاکرات صلح بین نمایندگان طالبان و چهره‌های دولتی و سیاسی افغانستان از چند ماه به طرف در دوحه قطر، بحث “تشکیل حکومت موقت” برای گذار از وضعیت فعلی و “رسیدن به صلح” بارها مطرح شده است.
در تازه‌ترین مورد، مارشال عبدالرشید دوستم در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی فارسی گفته است: «اگر همین سیستم حفظ شود؛ دستاوردهای ۱۹ ساله‌ای که داریم، قانون اساسی داریم، پارلمان داریم، سنا داریم، به‌خصوص نیروهای دفاعی، امنیت ملی، وزارت‌های داخله و دفاع و جایگاه خانم‌ها در حکومت موقت {حفظ شود{ و به‌خصوص صلح پایدار و مطمئن تامین شود – البته این سوال را اگر از رییس جمهور هم پرسان کنید- شاید رد نکند و بپذیرد؛ البته (در صورتی‌که) طالبان بعدا بهانه‌گیری نکرده و یک جنگ دیگر را داغ نکنند».
آقای دوستم به این نظر است که حاضر نشدن طالبان پشت میز مذاکره «توهین و تحقیر» هیات مذاکره‌کننده دولت افغانستان است. او در عین حال می‌گوید جنگ راه حل نیست؛ اما لازم است که طالبان وادار ساخته شوند که به پای میز مذاکره بنشینند و طالبان از “بلندپروازی‌های‌شان” کوتاه بیایند.
این چهره با نفوذ سیاسی و نظامی بارها ادعا کرده است که اگر رییس جمهوری به او اجازه بدهد، «در مدت چهار الی شش ماه» می‌تواند طالبان را شکست دهد؛ اما اشرف‌غنی در این زمینه به او اعتماد نکرده است.
به گفته مارشال دوستم؛ زمانی که او معاون آقای غنی بود، با شمار زیادی از اعضای طالبان صحبت و مذاکره کرده است. از جمله با عبدالمنان نیازی، شماری از والی‌های نام‌نهاد طالبان و فرماند‌هان این گروه و حتا فرماند‌هان تحریک طالبان پاکستانی نیز صحبت کرده است.
ملا عبدالمنان نیازی از فرماند‌هان شاخه جداشده طالبان است. او در گذشته عضو شورای رهبری این گروه بود.
آقای دوستم گفت: «این افراد یک هفته مهمان ما بودند. گفتم طرح‌تان را برایم بیاورید. گفتند که ما با شما نمی‌جنگیم. انتحاری هم نمی‌کنیم. (جنگجویان) خارجی را اصلا نمی‌گذاریم که به اینجا بیایند. شما هیاتی بفرستید که تمام مجاهدین ما را بییند که چند نفر هستند».
مارشال دوستم از طالبان خواسته بود که «مردم‌آزاری نکرده و از مردم عشر و زکات جمع‌آوری نکنند».
آن‌ها به گفته آقای دوستم پاسخ داده بودند: «شما که می‌گویید عشر و ذکات جمع نکنیم، (با خرج و مخارج) مجاهدین چه کنیم؟ هیات بفرستید که ما در هر ولایت چند نفر مسلح داریم؛ همین افراد مسلح را (شما) اعاشه و اباطه کنید».
به گفته مارشال دوستم؛ شماری از نمایندگان طالبان «بسیار آدم‌های کلان این گروه بودند و سه چهار نفرشان از او خواسته بودند که برای‌شان در ترکیه خانه بگیرد تا آن‌ها از کویته خارج شوند و قطع رابطه‌شان را اعلام کنند. آن‌ها گفتند که دیگر نیازی به عملیات شما نیست؛ ما خودمان با آن‌هایی که با ما هماهنگ نیستند، فیصله می‌کنیم، یا با گپ یا با زور».
مشخص نیست که این افراد در چه سطح از رهبری گروه طالبان بوده‌اند و آیا صحبت‌های آن‌ها موضع رسمی این گروه با طالبان بوده است یا شماری از فرماند‌ه‌ها و افراد ناراضی از بدنه اصلی طالبان، مثل ملا عبدالمنان نیازی بوده‌اند.
اما این موضوع مشخص است که در بیش از دو دهه گذشته، طالبان و مارشال دوستم دشمنان سرسخت هم بوده‌اند.
آقای دوستم می‌گوید که اما این مذاکرات به نتیجه نرسید. «در هرات، هلمند و فراه بسیار کار کردیم، با دستگاه‌های استخباراتی روسیه، پاکستان، ایران، انگلیس، امریکا صحبت کردیم تا این نیروها از بدنه (طالبان) جدا شوند؛ اما متاسفانه نشد».
این قدرتمندترین چهره ازبیک افغانستان می‌گوید که رییس جمهوری به او اعتماد نکرد؛ چرا که آقای غنی “جنگ بزرگ را شاهد نبوده و شکست را هم شاهد نبوده است».
وقتی از او پرسیده شد که چرا رییس جمهوری افغانستان به مارشال دوستم اعتماد نکرده است، پاسخ داد: «شاید (به خاطر) تبلیغات بیجا، پروپاگندای بیجا، {اینکه مارشال دوستم} ملیشه‌سازی (می‌کند)؛ یا در سقوط حکومت نجیب، احمدزی‌ها ما را مقصر می‌دانند، پشت سر ما گپ می‌زنند، که گویا انتقام بگیریم، افرادی که اصل گپ را خبر ندارند».
به گفته آقای دوستم؛ یکی دیگر از دلایل «بی‌اعتمادی آقای غنی نسبت به او شاید این موضوع باشد که فکر می‌کنند مارشال دوستم به یک قدرت تبدیل شود و کاری را که نیروهای امنیتی نتوانستند انجام دهند، او انجام دهد. یا شاید به این فکر هستند که گویا مارشال دوستم به قوت منطقه‌ای تبدیل خواهد شد و دیگر اقوام را سرکوب می‌کند». به گفته آقای دوستم، خدمتی که او به پشتون‌ها کرده، هیچ پشتونی نکرده است.
مارشال دوستم برای اینکه نشان دهد هیچ تعصبی ندارد گفت: «ما به یک خانه می‌رویم ازبیکی گپ می‌زنیم و به یک خانه دیگر که می‌رویم، پشتو گپ می‌زنیم». اشاره‌ای به این موضوع که یکی از دو همسرش، پشتون است.
آقای دوستم قبلا اشرف‌غنی، رییس جمهوری افغانستان را به “پشتون‌گرایی و لوگرگرایی” متهم کرده بود. اما پس از آن‌که پسرش عضو هیات مذاکره‌کننده با طالبان تعیین شد و دخترش هم از سوی آقای غنی، سناتور گماشته شد، زمزمه‌هایی شنیده شد که گویا مارشال دوستم دوباره به حمایت از آقای غنی برخاسته است.
در مصاحبه با بی‌بی‌سی فارسی وقتی از او پرسیده شد که آیا همچنان اشرف‌غنی را “پشتون‌گرا” می‌داند، پاسخ داد: «ما هنوز هم یگان گپ‌ها را احساس می‌کنیم. (وقتی) مارشال افغانستان شدیم، (در مراسم تفویض رتبه مارشالی) داکتر عبدالله آمد، از طرف آقای غنی، شاکر کارگر، رییس دفترش که از شاگردانم است، آمد. خوب‌تر این بود که آقای غنی این مراسم را در کابل برگزار می‌کرد. ما اگر این فکر (پشتون‌گرایی آقای غنی) را نکنیم، دیگران این فکر را زیاد می‌کنند. مارشال شدن ما گپ خود را در منطقه داشت».
آریاتودی – بخش سیاست
