خانقاه پدر حضرت مولانا و آرامگاه ابوریحان بیرونی بازسازی می شود

وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان می‌گوید که در نظر دارد خانقاه بهاالدین ولد، پدر مولانا جلال الدین محمد بلخی را در ولایت بلخ در شمال افغانستان و همچنین آرامگاه ابوریحان بیرونی را در ولایت غزنی بازسازی کند.

به گزارش بخش فرهنگ آریاتودی؛ عبدالمنان شیوای شرق، معاون نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به بی‌بی‌سی گفت که این وزارت بازسازی این دو بنا را به عهده گرفته است.

آقای شرق توضیح داد که در کنار خانقاه، یک مسجد، موزیم، تالار برای برنامه‌های فرهنگی و تالاری برای رقص سماع ساخته می‌شود. او گفت که در موزیم این خانقاه تمام آثار مربوط به مولانا نگهداری خواهد شد.

بر اساس نوشته‌های تاریخی، این خانقاه با حمله مغولها ویران شد و تاکنون کسی اقدام به بازسازی آن نکرده است. هشت سال قبل غلام ربانی بلخی، شهردار وقت بلخ به بی‌بی‌سی گفته بود: “دولت ترکیه برای بازسازی این خانقاه چهار میلیون دالر اختصاص داده است”. ترکیه تاکنون برای بازسازی این بنا اقدامی نکرده و این خانقاه در آستانه نابودی کامل قرار گرفته است.

خانقا بهاالدین ولد، پدر مولانا در بیست کیلومتری شهر مزارشریف مرکز ولایت بلخ در شمال افغانستان واقع است.

این خانقاه میان زمین‌ها و جویبار، ویرانه متروکی است که قرن‌هاست به فراموشی سپرده شده است.

خانقاه سلطان ولد با خشت خام ساخته شده و عرض دیوارهای آن به ۱۱۰ سانتی‌متر می‌رسد که به صورت گنبدی و بلند در داخل زمین‌های پهن و درختان سر به فلک بنا شده‌ بود.

دولت افغانستان سال گذشته برای جلوگیری از فروپاشی کامل این بنا فقط آنرا با آهن پوشانده است.

بازسازی آرمگاه منسوب به ابوریحان بیرونی

آقای شرق گفت که علاو بر بازسازی خانقاه بهاالدین ولد، این وزارت برنامه دارد که آرامگاه منسوب به ابوریحان بیرونی، منجم و ستاره شناس شرق را نیز در ولایت غزنی بازسازی کند.

او گفت که برای بازسازی این بنا تلاش می‌شود که بر اساس روایت تاریخ بیهقی تمام خاطره‌هایی که ابوریحان با سلطان محمود داشته در قالب میناتور اسلامی حکاکی شود.

معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان گفت که کشور ازبکستان تعهد کرده بود که بازسازی این بنا را تکمیل کند؛ ولی این کار را نیمه تمام رها کرده است و دولت افغانستان آنرا از سر خواهد گرفت.

فاروق انصاری مورخ افغانستانی با همرسانی عکسی از این آرامگاه درباره وضعیت آن در صفحه فیسبوک خود نوشته است: “شاید باورتان نشود که این قبر متروکه متعلق به یکی از ستارگان آسمان علم و فضیلت ابوریحان محمد بیرونی خوارزمی است”.

به گفته او؛ “قدر و ارزش این فرزانه را نه در زمان حیاتش به درستی شناختند، زیرا سلطان غزنه از بیرونی چیزی اندر هوس خویش می‌طلبید… باری او را از بام به زیر افکندند و شش ماه در غزنه محبوسش ساختند و نه هم پس از مرگ، قدر این گُهر کم یاب را دانستند؛ زیرا از جمله مصنفاتش که گویند یک بار شتر می‌شد و حدود ۱۳۰ اثر را در بر می‌گرفت، چهار بر پنجم آن از بین رفت و اکنون نیز شاید بیشتر اهالی غزنه آدرس مدفن او را نمی‌دانند”.

آقای شرق درباره مدت زمان بازسازی این دو اثر تاریخی گفت که براساس دستور رییس جمهوری افغانستان و برنامه‌ریزی انجام شده قرار است که بازسازی این دو بنا در ماه میزان – مهر سال آینده تکمیل شود. به گفته او معماری بومی در ساخت این بناها در نظر گرفته خواهد شد.

آقای شرق گفت که در سراسر افغانستان هفت هزار بنای تاریخی ثبت شده که تنها در ولایت هرات در غرب افغانستان بیشتر از ۷۰۰ اثر تاریخی نیاز به بازسازی دارد. او گفت که اکنون بالاحصار کابل در حال بازسای است و “آرامگاه و نشانگاه کنشکا” در ولایت کاپیسا نیز بازسازی شده است.

به گفته این مقام وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در سال گذشته ۱۳۰ اثر تاریخی بازسازی شده است و بازسازی حدود ۱۰۰ اثر تاریخی نیز در سال آینده خورشیدی انجام خواهد شد.

آریاتودی – بخش فرهنگ