یک دهه تلاش برای مذاکره با طالبان تنها وقتی نتیجه داد که طالبان و دونالد ترامپ به یک هدف تمرکز کردند؛ خروج کامل امریکا از افغانستان. دونالد ترامپ بود که موفق شد با طالبان در ۲۹ فبروری رسما توافقنامه صلحی را به امضا برساند که بر مبنای آن در ۱۴ ماه نیروهای امریکایی را به طور کامل از افغانستان خارج کند.
آیا طالبان به رییس جمهور بعدی امریکا نیز مانند دونالد ترامپ زبان مشترکی می‌یابند یا نه. آیا در این ساعات طالبان برای پیروزی ترامپ دعا خواهند کرد؟
اشرف غنی، رییس جمهور فعلی نیز چشم به نتیجه انتخابات امریکا دوخته است؛ برای او مساله “دولت موقت” یا تکمیل دوره زمامداری تا چهار سال دیگر مطرح است.
دنیا چشم به انتظار امریکای متفاوت در نتیجه انتخابات ۳ نوامبر است. حتا به نظر می‌رسد که روند صلح افغانستان تا معلوم شدن نتیجه انتخابات امریکا متوقف شده است. برخی ناظران از مسیر متفاوتی برای روند مذاکرات صلح افغانستان صحبت می‌کنند؛ در صورتی که دونالد ترامپ بازنده انتخابات باشد.
شماری دیگر اما فکر می‌کنند که هر یکی از دو رقیب انتخابات امریکا به پیروزی برسد؛ تغییر چشم‌گیری در روند صلح افغانستان به وجود نخواهد آمد و امریکا همچنان نیروهای خود را از افغانستان خارج خواهد کرد.
در تازه‌ترین توییت جنجالی، دونالد ترامپ نوشت که گروه کوچک باقی مانده سربازان امریکایی در افغانستان را “تا کریسمس” به کشور برمی‌گردانم. این توییت به منظور جلب نظر رای‌دهندگان امریکایی بود، در حالی که پنتاگون عملا برنامه‌ای برای آن ندارد، اختلاف نظر ژنرال‌ها با کاخ سفید را به رسانه‌ها کشاند.
آقای ترامپ در توییتر اظهار نارضایتی کرده بود که سربازان کشورش در افغانستان “مثل پولیس عمل می‌کنند نه مثل نیروی جنگی” و باید هرچه زودتر به خانه برگردند، شاید در پاسخ به نگرانی خروج زودهنگام نوشت “اگر لازم بود مثل رعد و برق که نظیرش را کسی ندیده دوباره حمله خواهیم کرد”.
آقای ترامپ به فرماندهان ارشد نظامی امریکا بارها گفته که نیروهای امریکایی، حتا زودتر از موعد ذکر شده در توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان افغانستان را ترک کنند.
طالبان نگران سلامتی ترامپ اند؟
در اوج کارزار انتخابات ریاست جمهوری، دونالد ترامپ مبتلا شدن به کرونا را تایید کرد، شبکه خبری سی‌بی‌اس امریکا از ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان نقل کرد که “ما امیدواریم که او انتخابات امریکا را ببرد و به حضور نظامی امریکا در افغانستان پایان دهد”.
به گفته سی‌بی‌اس؛ مقام دیگر طالبان نیز درباره آقای ترامپ به این شبکه خبری گفته بود که “وقتی خبر ابتلای آقای ترامپ به کرونا را شنیدیم، نگران سلامتی او شدیم”. خبری که سرخط شبکه‌های خبری شد. در واکنش به حمایت طالبان از ترامپ در انتخابات امریکا، سخنگوی تیم انتخاباتی ترامپ با صدور بیانیه‌ای اظهارات طالبان در حمایت از او را “رد” کرد.
فردای آن روز، طالبان نیز حمایت از دونالد ترامپ را انكار كرد. آقای مجاهد در توییتی واضح ساخت که شبکه خبری سی‌بی‌اس سخنان او را تحریف کرده است.
صلح افغانستان شاید برای ترامپ نیز مهم است. شبکه خبری ان‌بی‌سی امریکا در گزارشی در هفتم اپریل فاش کرد که دونالد ترامپ به همکارانش “به طور خصوصی” فشار آورده تا نمایشی از ختم جنگ افغانستان ترتیب دهند تا عملی‌شدن قول انتخاباتی‌اش را نشان دهد و “جایزه صلح نوبل باید به او داده شود”.
اظهارات جنجالی که افغانستانی‌ها را شوکه و طالبان را امیدوار می‌کرد
چهار سال ریاست جمهوری نخست حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید بیشتر با اظهارات جنجالی او درباره افغانستان که باعث آزردگی افکار عمومی در افغانستان شد و واکنش‌هایی را برانگیخت در یادها خواهد ماند.
ترامپ گفت افغانستان “(دانشگاه) هاروارد تروریست‌ها” است؛ اگر امریکا نباشد. جملاتی که ترامپ درباره خروج از افغانستان توییت می‌کند، موضعی است که طالبان برای آن حدود دو دهه جنگیده است.
در جنوری ۲۰۱۹ در دیدار با عمران خان، نخست وزیر پاکستان در کاخ سفید ترامپ به خبرنگاران در حالی که از دوستی با عمران خان تعریف می‌کرد، در مورد جنگ افغانستان گفت که اگر امریکا بخواهد در جنگ افغانستان در ظرف “یک هفته” پیروز خواهد شد و در مورد نحوه دستیابی به این پیروزی افزود: “نمی‌خواهم ده میلیون نفر را بکشم. افغانستان ممکن است از صفحه روزگار محو شود. نمی‌خواهم آن راه را بروم”.
ارگ ریاست جمهوری افغانستان در واکنش به سخنان آقای ترامپ “از مجرای دیپلوماتیک و دولتی خواهان صراحت و توضیحات از جانب واشنگتن در مورد اظهارات رییس جمهور ترامپ” شد. و واکنش مردم افغانستان را به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت.
در همین حال؛ آقای ترامپ حتا از جنگجویی طالبان تعریف کرده و با ملا عبدالغنی برادر، معاون سیاسی رهبر طالبان به صورت ویدیویی صحبت کرد.
آقای ترامپ در سپتمبر ۲۰۱۹ به خبرنگاران در کاخ سفید گفت که طالبان “گروه بسیار با هوش و سرسختی اند، در عین حال این گروه از جنگ خسته اند”.
عکس ماهواره ای از اصابت “مادر همه بمب ها” در اچین ننگرهار
از آغاز چه برنامه‌ای در افغانستان داشت؟
دونالد ترامپ زمانی که به سمت کاخ سفید خیز برمی‌داشت، خیلی کم حرف زد. معلوم نبود که آقای ترامپ با افغانستان چه می‌کند. اما پیش‌بینی ناظران درست از آب درآمد که از اولین کارهای ترامپ پس از ورود به کاخ سفید در سیاست خارجی ناچار درباره افغانستان خواهد بود.
آقای ترامپ در صد روز اول ریاست جمهوری دست کم دوبار با رییس جمهوری افغانستان تلفونی صحبت کرد و حتا از بررسی اعزام نیروی بیشتر به افغانستان خبر داد.
در همان روزها امریکا با انداختن بزرگترین بمب غیر اتمی موسوم به “مادر همه بمب‌ها” در ولسوالی اچین ولایت ننگرهار در شرق افغانستان بر نیروهای وابسته به گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) نشان داد که در افغانستان جدی است.
آقای ترامپ در ۲۲ اگست ۲۰۱۷ در یک سخنرانی تلویزیونی استراتیژی مفصل امریکا در افغانستان و پاکستان را اعلام کرد. او گفت “من بارها گفته‌ام که چقدر غیرسازنده است که امریکا از قبل تاریخ آغاز یا پایان اقدامات نظامی مورد نظر خود را اعلام کند”. جمله‌ای که خود هیچ‌گاه به آن پایبند نمانده است.
در آن سخنرانی، او به لحن کم‌سابقه‌ای به پاکستان هشدار داد و خواهان نقش آفرینی بیشتر هند در کمک به ایجاد امنیت در افغانستان از جمله گسترش همکاری‌های اقتصادی شد.
صد روز نخست ریاست جمهوری آقای ترامپ یادآور صد روز نخست رییس جمهور قبلی، باراک اوباما بود؛ با افزایش نیروهای امریکایی در افغانستان موافقت نشان داد و به وزیر دفاع اختیار داده بود تا در صورت صلاح دید، نیروی نظامی بیشتر به افغانستان بفرستد.
طالبان در روزهای پس از مراسم تحلیف آقای ترامپ با انتشار نامه مفصل به او گفتند که ادامه این جنگ به سود “هیچ کسی” نیست. طالبان در آن نامه از ترامپ پرسیده بودند که “هدف جنگ امریکا در افغانستان چیست؟”
رییس ستاد فرماندهی مرکزی ارتش امریکا در تابستان همین سال در سفری به پاکستان همراه با ژنرال قمر جاوید باجوا به وزیرستان شمالی رفت تا از نزدیک مبارزه ارتش پاکستان با طالبان را ببیند.
ترامپ در نوامبر ۲۰۱۸، در حالی که زلمی خلیلزاد، سومین دور مذاکرات را با طالبان در دوحه پیش می‌برد، در کنفرانس تلفونی با سربازان امریکایی مستقر در افغانستان درباره پشت پرده مذاکرات صلح با طالبان گفت “ما نمی‌دانیم که این روند موفق خواهد شد یا نه، شاید نشود، کسی نمی‌داند. اگر چیزی اتفاق بیافتد، عالی خواهد بود و من بسیار خوشحال می‌شوم”.
جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی امریکا در کتاب جنجالی خاطراتش نوشته که استراتیژی ترامپ که در آگست ۲۰۱۷ درباره افغانستان و پاکستان اعلام شد به توصیه ژنرال‌ها تهیه شده بود. آن استراتیژی امریکا، افغانستان را خیلی امیدوار به برخورد قاطع امریکا با پناهگاه‌های شورشیان در خاک پاکستان ساخته بود.
در کتاب بولتون آمده که آقای ترامپ آن استراتیژی را بعدا “اشتباه” خوانده و گفت که “ما همه چیز را باخته‌ایم. یک شکست کامل بود. این همه اصراف شرم‌آور است. این همه تلفات. از حرف زدن درباره آن متنفرم. من انتخاب شدم که از افغانستان و بازی جنگ‌ها خارج شوم”.
منبع: بی بی سی
آریاتودی – بخش سیاست
